Giá Trị Xuất Khẩu Thép Việt Nam GIẢM 4% Do Tác Động của CBAM
Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU có thể khiến giá trị xuất khẩu thép của Việt Nam giảm 4%, kéo theo mức giảm sản lượng khoảng 0,8%. Đây là thách thức đáng kể đối với ngành thép Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.
Tình hình ngành thép Việt Nam năm 2023
Năm 2023, nền kinh tế Việt Nam duy trì ổn định vĩ mô, trong khi Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, ngành thép vẫn gặp khó khăn do:
- Nhu cầu thấp, sức mua yếu.
- Thị trường bất động sản trầm lắng.
- Áp lực cạnh tranh từ thép giá rẻ Trung Quốc.
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), sản lượng thép giảm 7%, tiêu thụ trong nước giảm 15,6%. Mặc dù xuất khẩu tăng 29,1%, chủ yếu nhờ HRC, nhưng thép xây dựng và thép cuộn cán nguội vẫn giảm.
CBAM và rào cản xuất khẩu sang EU
Sau khi EVFTA có hiệu lực, EU trở thành thị trường xuất khẩu thép lớn của Việt Nam. Tuy nhiên, từ giữa năm 2023, xuất khẩu sang EU đối mặt với hai rào cản lớn:
- Biện pháp tự vệ: EU áp thuế 25% nếu tỷ lệ xuất khẩu vượt 3% tổng kim ngạch nhập khẩu EU.
- CBAM: Doanh nghiệp phải khai báo phát thải và từ 2026, mua chứng chỉ carbon. Điều này làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh nếu không giảm phát thải hiệu quả.
Tính đến nay, hơn 70 vụ điều tra phòng vệ thương mại đã được tiến hành đối với thép Việt Nam.
Giải pháp thích ứng với CBAM
Để thích nghi với CBAM, ngành thép cần:
- Cải tiến công nghệ giảm phát thải.
- Tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng.
- Minh bạch trong báo cáo phát thải.
- Tăng cường tuân thủ tiêu chuẩn môi trường.
VSA đã tổ chức nhiều hội thảo, cập nhật thông tin CBAM, phối hợp với các cơ quan Nhà nước xây dựng chính sách chuyển đổi xanh cho ngành.
Cạnh tranh trong nước và giải pháp phát triển ngành thép
Do sản xuất vượt cầu và cạnh tranh gay gắt, nhiều doanh nghiệp chỉ hoạt động dưới 60% công suất. Các yếu tố bất lợi khác như giá điện tăng, chi phí vận chuyển cao, rủi ro tỷ giá cũng gây khó khăn.
Theo dự báo, nhu cầu thép toàn cầu tăng 1,9% trong năm 2024, riêng châu Âu tăng 5,7%. Tuy nhiên, phục hồi của ngành thép Việt Nam còn phụ thuộc vào tháo gỡ khó khăn thị trường bất động sản trong nước.
Kiến nghị chính sách từ VNSteel
- Hỗ trợ phòng vệ thương mại để kiểm soát thép giá rẻ nhập khẩu.
- Xác định chiến lược phát triển bền vững cho ngành thép.
- Khuyến khích nâng cấp công nghệ, giảm tiêu thụ năng lượng và phát thải.
- Tạo điều kiện về đất đai, hạ tầng, công nghệ, đào tạo nhân lực.
CBAM là thách thức nhưng cũng là cơ hội để ngành thép Việt Nam tái cấu trúc và phát triển bền vững. Việc chủ động cải tiến công nghệ, nâng cao hiệu quả sản xuất và đáp ứng các yêu cầu quốc tế sẽ giúp ngành thép duy trì sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
